یوکا گیاهی همیشه سبز و مقاوم به خشکی است که متعلق به خانواده Agavoideae و بومی مناطق گرم و خشک آمریکا و کارائیب میباشد. این گیاه جذاب و مفید، با بیش از 40 گونه و 24 زیرگونه، در اندازهها و شکلهای مختلفی وجود دارد که با طیف گستردهای از شرایط آب و هوایی سازگار شده است. یوکا یکی از بهترین گیاهان تصفیهکننده هوا میباشد که مراقبت و نگهداری از آن آسان است.
این گیاهان میتوانند با موفقیت در مناطق بیابانی، کوهستانی، ساحلی و دشتی رشد کنند. یوکا با اندازههای کوچکتر میتواند به عنوان یک گیاه آپارتمانی مورد استفاده قرار بگیرد.
در سالهای اخیر، کاشت این گیاه در باغهای بخش های شمالی ایالات متحده، کانادا و بریتانیا بسیار محبوب شده است.
فهرست مطالب
- گیاه آپارتمانی یوکا فیلی (Yucca Elephantipes)
- آیا یوکا دارای گل و عطر است؟
- یوکا در چه نور و دمایی بهتر رشد میکند؟
- یوکا به چه مقدار آب و کود نیاز دارد؟
- خاک و شرایط تعویض گلدان یوکا چگونه است؟
- نحوه تکثیر یوکا
- آفات یا بیماریهای یوکا
- آیا یوکا سمی است؟
- بهترین موارد استفاده از یوکا چیست؟
گیاه آپارتمانی یوکا فیلی (Yucca Elephantipes)
یوکا فیلی بدون خار یکی از گیاهان آپارتمانی مناطق گرمسیری است که نور زیاد را ترجیح میدهد. این گیاه میتواند در صورت اعمال روشهای مناسب آبیاری و نگهداری، نور کم را تحمل کنید. گیاه یوکا میتواند یک پنجره رو به جنوب را به یک محیط عالی تبدیل کند. با این حال، یوکا در پنجرههای رو به شرق یا غرب نیز به خوبی عمل میکند. در زیستگاه اصلی خود، یوکا فیلی تا ارتفاع 9 متر رشد میکند.
یکی از بهترین ویژگیهای یوکا توانایی آن در کنترل محدودههای دمایی متغیر است که باعث میشود این گیاه گزینهای عالی برای مکانهایی با دامنههای دمایی مختلف مانند لابی یا ورودی خانه باشد.
آیا یوکا دارای گل و عطر است؟
گیاه یوکا در شرایط داخلی شکوفا نمیشود. در فضای بیرون از خانه، در صورت گرده افشانی توسط پروانه شبپره گل میدهد. در جاهایی که این پروانه وجود ندارد، گیاه باید با دست گرده افشانی شود.
یوکا شامل بیش از 40 نوع مختلف از گیاهان چند ساله بوتهای است که گلهای همه گونههای آن زنگولهای شکل هستند و روی ساقههای بلند قرار میگیرند. در فضای بیرون، یوکاها فقط زمانی شکوفا میشوند که به سن خاصی از بلوغ برسند. شکوفههای این گیاه معمولاً در گرمترین زمان در طی فصل رشد ظاهر میشوند، که ممکن است در هر گونه کمی متفاوت باشد.
یوکا در چه نور و دمایی بهتر رشد میکند؟
یوکا گیاهی نورپسند است که نور روشن و غیر مستقیم خورشید را ترجیح میدهد. در طی روز، دریافت حداقل 8 ساعت نور برای یوکا ضروری است. نور کم، رشد این گیاه را به میزان قابل توجهی کند میکند. برای حفظ ظاهر سالم یوکا باید از نگهداری آن در نقاط تیره اجتناب کرد. توجه داشته باشید که نور مستقیم خورشید میتواند منجر به سوختن برگهای آن شود.
گیاه یوکا طیف وسیعی از درجهحرارت را تحمل میکند. اما دمای متوسط خانه با حداقل 18 تا حداکثر 24 درجه سانتیگراد بهترین دما برای رشد این گیاه است. توجه داشته باشید که دما در فصل زمستان نباید کمتر از 7 درجه سانتیگراد باشد.
یوکا به چه مقدار آب و کود نیاز دارد؟
در ماههای گرم سال، گیاه یوکا را آزادانه آبیاری کنید. اگر شرایط استثنایی (نور روشن، هوای گرم و …) وجود داشته باشد، میتوانید آن را یکبار در هفته یا بیشتر آبیاری کنید. در فاصله بین دو آبیاری فرصت دهید تا خاک کمی خشک شود. زمانی که 50 تا 75 درصد بالای سطح خاک خشک شد، گیاه یوکا را آبیاری کنید. این گیاه را باید تا حدی آبیاری کنید که آب اضافی از سوراخ زهکشی گلدان خارج شود. توجه داشته باشید آب جمع شده در زیرگلدانی را دور بریزید.
در طول فصل رشد، گیاه یوکا را هر دو هفته یکبار با استفاده از یک کود متعادل و طبق دستور اصلی نوشته شده بر روی کود تغذیه کنید. دقت کنید که بیش از حد به این گیاه کود ندهید. چرا که ممکن است کود اضافی با تجمع در خاک، سبب سوختن ریشهی آن شود. در فصلهای پاییز و زمستان کوددهی را متوقف کنید.
خاک و شرایط تعویض گلدان یوکا چگونه است؟
یوکا خاکی سبک و با زهکشی خوب را ترجیح میدهد. توجه داشته باشید که گلدان یوکا دارای سوراخهای زهکشی باشد. مخلوط خاک گلدان، شن و ماسه و پرلیت میتواند بهترین ترکیب برای رشد این گیاه باشد. گیاه یوکا در خاک قلیایی با 5/5= PH تا 7.5= PH رشد بهتری خواهد داشت.
یوکا یک گیاه کند رشد است که نیاز به تعویض مکرر گلدان ندارد. گلدان این گیاه را هر دو سال یکبار در فصل بهار تعویض کنید. پس از گذشت زمان، بیشتر وزن این گیاه در قسمت فوقانی متمرکز میشود. لذا برای جلوگیری از سرنگون شدن آن از گلدانی سنگین برای کاشت یوکا استفاده کنید.
نحوه تکثیر یوکا
گیاه یوکا را میتوان از طریق قلمهزنی و پاجوش تکثیر کرد. آسانترین روش تکثیر، جدا کردن پاجوشهای تولید شده از تنه گیاه است. برای این منظور، پاجوشهای گیاه مادری را در فصل بهار جدا کرده و با استفاده از هورمون ریشهزایی احتمال رشد آنها را افزایش دهید. در ابتدای کاشت آنها را آبیاری کنید. پاجوشها را نباید کود دهید و باید آنها را تا زمان استقرار از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید.
برای تکثیر گیاه یوکا از طریق قلمهزنی، قسمت بالای گیاه، از چند گره بالاتر از سطح خاک را در فصل بهار برش دهید. میتوانید قلمههایی با اندازههای مختلف تهیه کنید. حداقل طول مناسب قلمه برای تکثیر حدود 10 سانتیمتر است. قبل از کاشت، برگهای قسمت پایینی قلمه را جدا کنید و انتهای آن را به پودر هورمون ریشهزایی آغشته کرده و در ماسه مرطوب بکارید. دمای محل نگهداری قلمهها باید در محدوده 18 تا 21 درجه سانتیگراد باشد. ریشهزایی قلمهها ممکن است تا 6 ماه طول بکشد.
آفات یا بیماریهای یوکا
یوکا گیاهی مقاوم در برابر آفت است و احتمال اینکه آفتی به گیاه شما حمله کند بسیار کم است. آفاتی از قبیل شپشک آردآلود، کنه قرمز عنکبوتی و تریپس ممکن است گیاه یوکا را تحت تأثیر قرار دهند.
- زخمهای سفید پنبهای شکل بر روی برگها و ساقه یوکا نشاندهنده وجود شپشک آردآلود است. این حشره از شیره گیاه تغذیه میکند و موجب ضعیف شدن آن و در نتیجه ریزش برگهایش میشود. میتوانید برای از بین بردن این حشره، گیاه را هر دو هفته یکبار با سم حشرهکش سمپاشی کنید تا علایم بر طرف شوند.
- کنه قرمز باعث ایجاد زخمهای تار عنکبوتی در سطح زیرین برگها میشود. میتوانید گیاه را یکبار در هفته سمپاشی کنید تا علائم از بین بروند.
- تریپس باعث لکههای خاکستری نقرهای بر روی برگهای یوکا میشود. این آفت از شیره گیاه تغذیه میکند و باعث چروکیده شدن آنها میشوند.
- خشک شدن نوک برگهای یوکا ناشی از هوای بسیار گرم است. در چنین شرایطی، برگهای آن را غبارپاشی کرده و دما را برای آن متعادل کنید.
- زمانی که نور محل نگهداری یوکا کافی نباشد، برگهای زیرین آن زرد میشوند. گیاه را به محل پرنورتری منتقل نمایید تا مشکل آن برطرف شود.
- در صورتی که برگهای یوکا رشد نکند بیانگر این است که گیاه به کوددهی نیاز دارد.
- در صورتی که گیاه به مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد، برگها دچار رنگ پریدگی میشوند.
- ایجاد کپک خاکستری بر روی برگهای گیاه یوکا ناشی از قارچ بوتری تیس است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است. گیاه را با سم قارچکش سمپاشی نموده و به محل گرم منتقل نمایید. آبیاری را کاهش دهید و غبارپاشی را تا رفع علایم متوقف کنید.
- آبیاری بیش از حد میتواند باعث سوختن برگهای این گیاه شود. برای جلوگیری از این شرایط، اجازه دهید که خاک سطحی گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود.
آیا یوکا سمی است؟
يوكا حاوی ترکیبی خطرناک و سمی به نام ساپونین استروئیدی است که میتواند باعث ناراحتی جدی دستگاه گوارش شود. این گیاه برای گربهها، سگها و انسانها نسبتاً سمی است. معمولاً، وقتی سگها و گربهها یوکا را میخورند، منجر به استفراغ خفیف و اسهال میشود. بنابراین این گیاه را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود دور نگه دارید.
این گیاه برای گربه و سگ سمی میباشد.
بهترین موارد استفاده از یوکا
یوکا گیاهی بادوام است که منظرهی زیبا و چشمگیری در خانه ایجاد میکند. از آنجایی که این گیاه همیشه سبز و مقاوم میتواند تا حدودی خطرناک بوده و کار با آن دشوار باشد، لذا در انتخاب خود دقت کنید. به طور کلی، مکان ایدهآل برای نگهداری یوکا در داخل خانه، کف اتاق و یا بصورت گروهی با دیگر گیاهان است.
در صورت کاشت یوکا در فضای باز، نوعی از یوکا را انتخاب کنید که اندازهای قابل کنترل برای فضای شما داشته باشد. بعد از انتخاب نوع گونه، گیاه خود را در یک فضای دائمی قرار دهید تا مجبور نباشید آن را جابجا کنید.
این گیاه را دور از پیادهروها، کنار استخر، درها و سایر مناطقی که بزرگسالان، کودکان و حیوانات خانگی به طور مکرر از آن مکان عبور میکنند، نگه دارید.