آشنایی با نور مناسب گیاه و روش های تشخیص نور

بعد از خرید گل‌ و‌ گیاه آپارتمانی اولین مسئله محل مناسب برای نگهداری آن است. میزان نور محیط مهم‌ترین فاکتور برای انتخاب محل قرارگیری گل است. بسته به نوع گیاه میزان نیاز نوری آنها متفاوت است. گیاهان بومی مناطق گرمسیری نیاز چندانی به نور شدید ندارند. می‌توانید آنها را در مکانهای روشن تا نیمه روشن نگهداری کنید. درحالی که گیاهان کویری و بومی مناطق خشک بدون وجود نور کامل، رشد چندان مطلوبی ندارند. این دسته از گیاهان را می‌توانید با خیال راحت جلوی نور شدید نگهداری کنید.

اما چطور متوجه بشویم که بین نیاز نوری و مقدار نور محیط تناسب وجود دارد؟ یا به راستی تفاوت بین محیط روشن و نیمه‌روشن چیست؟ قدم به قدم با ما در دنیای روشنایی گیاهان همراه باشید. در این مقاله پاسخ تمام سوالاتتان را خواهید یافت.

نقش نور در رشد و سلامت گیاه:

همانطور که می‌دانید نور فاکتوری جدانشدنی در رشد گیاه است. نور همراه با اکسیژن و آب تبدیل به انرژی مصرفی گیاه (ATP) می‌شود. همچنین نور برای ساخت کلروفیل (رنگدانه سبز) ضروری است. کلروفیل در گیاه نقش جذب نور را برعهده دارد. بنابراین هرچه مقدار نور بیشتر باشد (تاحدی که از ظرفیت گیاه بیشتر نباشد) برگها سبز و گسترده‌تر هستند.

در شرایطی که نور محیط کافی باشد فاصله بین گره‌ها کمتر شده و گیاه پرپشت به نظر می‌رسد. افزایش حجم ریشه و بالا رفتن مقاومت گیاه از دیگر مواردی است که نور در آن دخیل می‌باشد.

علائم کمبود نور در گیاهان:

اگر از خرید گیاه مدت زیادی نمیگذرد اما گیاه شما بی‌حال شده به کمبودنور محیط شک کنید. ضعف گیاه بعلت کمبود نور و در نهایت کاهش تولید کربوهیدرات با ادامه پیداکردن این وضعیت می‌تواند منجر به مرگ‌ گیاه شود.

کم‌رنگ شدن برگ بعلت کاهش تولید کلروفیل از دیگر علائم کمبود نور است. در این حالت برگ‌ها ضعیف، کوچک و کمرنگ می‌شوند. البته ممکن است عوامل دیگری همچون نگهداری نامناسب و کمبود موادمغذی نیز علل این عارضه باشند.

دراز شدن و افزایش فاصله میان گره‌ها از بارزترین علائم کمبود نور است. این مورد در گیاهان نوردوست بیشتر دیده می‌شود.

تصورات رایج اما غلط در تشخیص نور:

احتمالا تاکنون با چشم میزان نور محیط را اندازه‌گیری کردید. اما اگر تجربه کافی در تعیین میزان نور و نگهداری گل را نداشته باشید ممکن است دچار اشتباه شوید. از آنجایی که مردمک چشم باتوجه به مقدار نور محیط تنظیم می‌شود هیچگاه با چشم نمی‌توان مقدار واقعی نور را متوجه شد.

از طرفی چراغ‌های داخل منزل گول‌زننده هستند! برخلاف تصور عموم نور لامپ‌های روشنایی نمی‌توانند نور کافی برای گیاه شما را تامین کند. بنابراین هرگز آنها را جزو نور محیط به حساب نیاورید.

علاوه بر مقدار نور باید فاکتور زمان را در میزان جذب نور درنظر گرفت. ممکن است محیطی نور کافی داشته باشد اما بنا به دلایلی تنها 2 تا 3 ساعت نور در محیط باشد. درصورتی که باید روزانه بین 6 تا 8 ساعت به گیاه نور بتابد. بررسی ساعات نوردهی محیط را همیشه درنظر داشته باشید.

روش تجربی در تشخیص نور:

استفاده از سایه ساده‌ترین روش شناسایی نور در محل نگهداری گل است. برای این کار دستتان را روبروی محل تابش نور خورشید قرار دهید. در این وضعیت ممکن است یکی از دو نوع سایه زیر را مشاهده کنید.

• سایه واضح: اگر سایه دستتان مشخص و کاملا واضح باشد یعنی میزان نور محیط زیاد است. آفتاب در این محدوده شدید می‌باشد. اگر گیاه شما آپارتمانی و حساس به آفتاب مستقیم است، بین گیاه و منبع نور یک پرده نازک قرار دهید.|
• سایه ضعیف: در این حالت سایه دست شما مبهم و ناواضح است. نور محیط در این وضعیت ملایم تا تاریک است. بسته به میزان ضعیف بودن سایه می‌توانید مقدار نور را حدس بزنید.

نورسنج یا لوکس‌متر:

دستگاه نورسنج یا Lux meter وسیله‌ا‌‌ی برای اندازه‌گیری نور موجود در محیط است. لوکس‌متر در را دو نوع حرفه‌ای و معمولی می‌توانید در فروشگاه‌ها پیدا کنید. کارکردن با نوع معمولی آن بسیار ساده است. اما برای استفاده از نورسنج حرفه‌ای لازم است که مهارت بیشتری داشته‌باشید!

شکل ظاهری نورسنج‌ها باهم متفاوت است. ممکن است سنسور و بدنه اصلی دستگاه جدا از هم و یا روی یک قسمت کار شده باشد که تفاوت چندانی در کاربرد آن ندارد.

نحوه کار با دستگاه نورسنج:

• ابتدا دستگاه را روشن کنید.
• عدد نمایش داده شده روی مانیتور باید صفر باشد. این موضوع برای اطمینان از کالیبره بودن دستگاه ضروری است.
• درب سنسور را بردارید.
• سنسور را در محل مورد نظر ثابت نگه دارید تا عدد دقیقی به شما بدهد.

مزیت‌های نورسنج حرفه ای:

• اندازه‌گیری جداگانه نور سفید و تمامی طیف‌های رنگی
• توانایی اندازه گیری دما
• توانایی ثبت اطلاعات و نمایش آنها در جدول
• دارای پارامتر زمان

جمع بندی:

همانطور که انسان برای فعالیت خود نیاز به خوردن مواد آلی دارد، گیاهان نیز برای فتوسنتز به نور نیاز دارند. نور غذای آنهاست. بدون نور کافی گیاه شما، کم‌خون می‌شود و در نهایت می‌میرد. بعد از آبیاری بیش از حد، نور ناکافی قاتل شماره یک گیاهان است، بنابراین مطمئن شوید که اگر گیاهی به نور روشن و غیرمستقیم علاقه دارد، آن را در مکانی قرار دهید که برای طولانی مدت آن را تغذیه کند.